หน้าหนังสือทั้งหมด

การอธิบายพระอริยเจ้าและอาการของสัตว์
208
การอธิบายพระอริยเจ้าและอาการของสัตว์
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 208 พระอนาคามีและพระอรหันต์ในชั้นสุทธาวาสนั้น เป็นอันท่านอาจารย์ กล่าวไว้แล้ว ฯ บทว่า เสสฏฐานสุ ความว่า พระอริยาเจ้าทั้งหลาย และแม้ผู้ท
ในบทนี้เนื้อหาเกี่ยวกับพระอนาคามีและพระอรหันต์ในชั้นสุทธาวาส โดยอาจารย์ได้กล่าวถึงสถานที่ต่าง ๆ ที่พระอริยเจ้าและผู้มิใช่พระอริยเจ้าได้รับการเกิดในแต่ละภพ รวมถึงการอธิบายการเกิดของสัตว์ที่มีอาการบกพร่
วินิปาติกเปรต และอายุของสัตว์อบาย
209
วินิปาติกเปรต และอายุของสัตว์อบาย
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 209 ไว้ว่า "บุคคลบางพวกเป็นอเหตุกปฏิสนธิ (คือมีปฏิสนธิไม่มีเหตุ) เป็นผู้มีอินทรีย์ไม่บกพร่อง (ไม่วิกลวิการ) แต่มีวิจารณญาณน้อย เป็นปกติ
ในเอกสารนี้กล่าวถึงวินิปาติกเปรตซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับภุมมเทวดา โดยที่เนื้อหาสื่อถึงการไม่มีการกำหนดอายุของสัตว์อบายและมนุษย์ รวมถึงกรรมที่กำหนดอายุในอบาย การพูดถึงความแตกต่างของสัตว์ในอบายที่มีอายุย
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
257
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 257 สองบทว่า ตเทว จิตฺติ ความว่า จิตนั้นนั่นแล เป็นไป เพราะถึง ความเรียกว่าจิตนั้น เพราะภวังคจิตเป็นเช่นเดียวกันกับปฏิสนธิจิตนั้น เหมือ
ในบทนี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ของจิตต่าง ๆ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าจิตนั้นมีลักษณะเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เชื่อมโยงกันระหว่างปฏิสนธิจิต ภวังคจิต และวิถีจิต เพื่อให้เข้าใจถึงการหมุนเวียนของจิตอ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 282
282
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 282
အ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 282 แห่งรูป ดุจคนไม่มีโรค ความไม่แข็ง ดุจหนังที่เขาฟอกดีแล้ว ความ อนุกูลแก่สรีระกิริยา ดุจทองที่เขาหลอมดีแล้ว มีตามลำดับ ฯ บัณฑิต กล่
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นที่การพิจารณารูปและลักษณะที่แตกต่างกัน รวมถึงความสำคัญของสรีระและการเข้าใจหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับความไม่เที่ยง (อนิจจัง) แ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 284
284
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 284
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 284 ที่แสดงไว้แล้ว ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำมีอาทิว่า สพฺพญ ปเนต ดังนี้ ฯ 1 l รูปที่ชื่อว่าอเหตุกะ เพราะไม่มีเหตุมือโลภะเป็นต้น ที่สัมปยุต
เนื้อหานี้กล่าวถึงรูปธรรมจำแนกตามลักษณะต่าง ๆ เช่น อเหตุกะ, สปัจจยะ, สาสวะ และอัชฌัตติกรูป พร้อมการอธิบายเกี่ยวกับการเข้าใจในธรรมชาติของรูปตามหลักอภิธัมมะ โดยเน้นบทบาทของอารมณ์และการอิงอาศัยของจิตในกา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
289
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ભૈ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 289 รูป ๕ อย่าง ชื่อโคจรคาฬิกรูป เพราะมีความเป็นธรรมชาต อันวิญญาณตั้งอาศัยแล้ว รับอารมณ์นั้น ๆ เป็นสภาพฯ รูปนอกนี้ คือ รูป ๒๓ อย่าง
เนื้อหาในหน้าที่ 289 พูดถึงรูปแบบและข้อคิดในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับรูปเข้าไว้ โดยใช้ศัพท์และแนวคิดที่อธิบายคุณธรรมที่สำคัญ เช่น โคจรคาฬิกรูป และอวินิพโภครูป เพื่อให้เข้าใจ
'analyse บทความอภิธัมมัตถสังคหบาลี
364
'analyse บทความอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 364 เจ้าเป็นต้น และทั้งไม่ใช่เป็นความเกิดขึ้นแห่งสภาพมีความสุขและความ สวยงามเป็นต้นฯ (นัยอย่างนี้ชื่อว่าปฏิจจสมุปบาทนัย) ในอธิการนี้ คื
บทความนี้วิเคราะห์แนวคิดที่สำคัญในอภิธัมมัตถสังคหบาลีเกี่ยวกับปัจจัยและเวลาในธรรม โดยชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงระหว่างอดีต ปัจจุบัน และอนาคตในแง่มุมต่างๆ จากอวิชชาและสังขารถึงการเกิดผลในชีวิต ฯลฯ นำเส
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ปฏิจจสมุปบาทและวัฏฏะ
368
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ปฏิจจสมุปบาทและวัฏฏะ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 368 ย่อมเป็นอันพระผู้มีพระภาคทรงแสดงแล้ว ฯ โดยประการที่แสดงปัจจัย แห่งอวิชชชานอกนี้ จักรคือปฏิจจสมุปบาทก็จะพึงเป็นของไม่เกี่ยวโยง กันแล
ในหน้าที่ 368 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี, พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงถึงปฏิจจสมุปบาทที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติและกิเลส ซึ่งแสดงถึงการเชื่อมโยงของเหตุและผลทางจิตใจ โดยการอธิบายถึงการดำรงอยู่ของธรรมที่มีปัจจัย
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
372
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 372 ซึ่งมีปกติเป็นสหชาตปัจจัยอย่างเดียวไม่จัดว่าเป็นอัญญมัญญปัจจัย เพราะ นามซึ่งมีปกติเป็นสหชาตปัจจัยแก่จิตตชรูป และมหาภูตรูปซึ่งมีปกติ
ข้อความนี้ได้กล่าวถึงปัจจัยต่างๆ ในหลักอภิธัมในภาษาไทย โดยระบุถึงความแตกต่างระหว่างสหชาตปัจจัยและอัญญมัญญปัจจัย รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับนิสสยปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย รวมถึงการทำความเข้าใจในธรรมและวิญญา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
405
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 405 นี้เป็นความต่างแห่งสมาบัติ ในอธิการแห่งสมาบัตินี้ และวิปัสสนา- กรรมฐานนัย จบ ฯ [สังคหคาถา] ก็บุคคลผู้ปรารถนาความยินดีรสการปฏิบัติใน
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา อธิบายความแตกต่างระหว่างสมาบัติและวิปัสสนา และนำเสนอวิธีการภาวนา ๒ อย่างที่ยอดเยี่ยมเพื่อความเข้าใจในธรรมะ บุคคลที่ศึกษาจะพบกับการก
การศึกษาอภิธัมมะในสุคติภพ
437
การศึกษาอภิธัมมะในสุคติภพ
ન ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 437 ในสุคติภพเป็นกามาวจร ๒ ครั้ง คือ ๓ วาระ เป็นอย่างยิ่ง ๆ อธิบายว่า ก็ท่านหาไปสู่กามภพ ตั้งแต่ภพที่ 4 เป็นต้นไปไม่ พระผู้มีพระภาคเจ
ในเนื้อหานี้พูดถึงพระอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยอธิบายเกี่ยวกับบุคคลที่เข้าถึงสุคติภพและพระอริยบุคคล เช่น พระโสดาบันและพระขีณาสพ และการเข้าถึงนิโรธสมาบัติ และความแตกต่างระหว่างกาม
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
4
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
ประโยค - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 110 อวธารณบุพพบท มีบทหน้าอันท่านประกอบด้วย เอว ศัพท์ [ เพื่อจะห้ามเนื้อความอันอื่นเสีย] บทหลังเป็นประธาน ดังนี้ " ปญฺญา เอว ปโชโต = ปญฺญาปโชโต [ปร
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และการฝึกฝนในศาสตร์บาลี โดยเฉพาะการวางโครงสร้าง อวธารณบุพพบท และการสร้างสมาส พร้อมทั้งอภิปรายถึงลักษณะของประธานในประโยคต่างๆ เพื่อป้องกันการผิดพลาดในการสร้างเนื้อความ ร่วมกั
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาคและสมาส
21
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาคและสมาส
ประโยค - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 126 ตา อาทโย เยส ตาน คนธมาลาที่นี่ วัตถุน มัน ท. (ตา ๖ ය ៨ คนธมาลา 00 ๖ ของหอมและระเบียบ ท. นั้น] เป็นต้น ของวัตถุ ท. ใด ක ៨ วัตถุ ท. นั้น ชื่อว่า
ในหน้านี้พูดถึงการศึกษาของบาลีไวยกรณ์ โดยแสดงถึงการแบ่งสมาสที่เกี่ยวกับวจีวิภาคและตัทธิต ตัวอย่างการใช้งานของสมาสและการอธิบายว่ามีวัตถุอะไรในมือของมนุษย์ ความเห็นที่แตกต่างกันเกี่ยวกับการแบ่งสมาสในคัม
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
22
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
๒ ประโยค - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 127 ศัพท์ คือ กากสูโร คนกล้าเพียงดังกา แม้ถึงท่านจะไม่ได้ยกขึ้น แสดงในคัมภีร์ทั้ง ๒ นั้นว่า เป็นอุปมาบุพพบท กัมมธารยะ ก็มีรูป ความ เหมือนศัพท์ ค
เนื้อหาพูดถึงการวิเคราะห์ศัพท์ในบาลี โดยเฉพาะการเปรียบเทียบกากสูโร และสีหสูโร พร้อมอธิบายความเป็นปฐมพหุพพิหิ รวมถึงความแตกต่างของศัพทในบริบทต่าง ๆ ที่อาจจะเป็นปัญหาหรือมีการตีความที่หลากหลายในศาสตร์ขอ
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
45
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
[ ประโยค๑ - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 148 ศัพท์ที่ลง มนฺตุ ปัจจัย อย่างนี้ อายุ อสฺส อตฺถีติ อายสฺมา อายุ ของชนนั้น มีอยู่ เหตุนั้น [ ชนนั้น] ชื่อว่า มีอายุ. สติ อสฺส อตฺถีติ [ ชนนั
บทเรียนนี้อธิบายเกี่ยวกับศัพท์ในภาษาบาลีที่ประกอบด้วยปัจจัยต่างๆ เช่น มนฺตุ และ ณ รวมถึงการวิเคราะห์ความหมายของคำและประโยคในบริบทต่างๆ เพื่อเสริมสร้างความรู้ด้านภาษาและไวยกรณ์ของบาลี บทเรียนสำรวจคำศัพ
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
15
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 227 วากยารัมภนิบาต ๒. ถ้าความท่อนต้นที่แสดงไว้ยังไม่หมดความ เป็นเหตุให้ถาม ให้วิสัชนากันร่ำไป จึงอธิบายต่อเสียในท่อนหลังทีเดียว ไม่ต้องให้ ถาม, แต่ไม่ได้อธ
เนื้อหาในส่วนนี้อธิบายถึงวากยารัมภนิบาต ซึ่งเป็นการอธิบายความในท่อนต้นที่มักจะนำไปสู่การถาม เพื่อการวิสัชนาต่อเนื่องในท่อนหลัง โดยมีการใช้คำว่านิบาต เช่น หิ, จ, ปน เพื่อเชื่อมโยงความเข้าใจในบทความที่ก
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
16
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 228 เหตุโชตกนิบาต ๓. ถ้าความท่อนต้นกล่าวผลซึ่งชวนให้ถามถึงเหตุว่าเป็นอย่างนั้น เพราะอะไร, จึงกล่าวเหตุเสียในความท่อนหลังทีเดียว ไม่ต้องให้ ถาม: นิบาตซึ่งเป
เนื้อหานี้พูดถึงการวิเคราะห์ประโยคในบาลี โดยเฉพาะการใช้ นิบาต ในการชี้แจงเหตุผลในข้อความที่มีความซับซ้อน ประกอบด้วยการอ้างอิงถึงหลักคำสอนในพระไตรปิฎกเพื่อยกตัวอย่างการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผ
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
19
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 231 ให้ชัด, อุทาหรณ์เป็นตัวอย่างดังนี้: ยถา ปน ตานิ เขฬาที่นิ อสุจิน วิปฺปสนฺเนน อุทเกน โธวียมานาน วินสฺสนฺติ----เอวเมว อเวเรน---- เวรานิ รูปสมสมนฺติ (ธมฺม
เนื้อหาเกี่ยวกับโครงสร้างและการใช้ภาษาบาลีในวากยสัมพันธ์ โดยการอ้างคำเพื่อเป็นเครื่องสาธกหรือการรองรับในอรรถต่างๆ พร้อมตัวอย่างคำเพื่อความชัดเจนในการศึกษา และการนำเสนอในบริบทต่างๆ เช่น พุทธภาษิตและอุท
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
20
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 232 ภควตา สิคาลกสฺส คหปติปุตตสฺส ธมฺม เทเสนฺเตน "อิเมหิ โข คหปติปุตฺต ปญฺจติ ฐเนหิ ปุตเตน ปรตฺถิมา ทิสา มาตาปิตโร ปัจจุปฏฐิตา ปญฺจติ ฐเนหิ ปุตต์ อนุกมฺปนฺต
บทความนี้นำเสนอหลักการของบาลีไวยากรณ์และวากยสัมพันธ์ โดยมุ่งเน้นการอธิบายบทประโยคและใช้งานศาสตร์ในการสื่อสารในภาษาไทย รวมทั้งมีการอ้างอิงถึงตำราและเนื้อหาจากคัมภีร์ต่าง ๆ เพื่อเสริมความเข้าใจในการใช้ภ
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
26
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 238 ยทิวา, อุท, อถวา, (หรือว่า) บ้าง ปิ (บ้าง), วาปน (ก็หรือ) อปิจ (อีกอย่างหนึ่ง) กุวจิ (บ้าง) ห่าง ๆ อุ. คาเม วา ยทิวา- รญฺเญ----ยาถ อรหนฺโต วิหรติ, ต์
เนื้อหาตรงนี้เกี่ยวกับการศึกษาและการใช้วากยสัมพันธ์ในภาษาบาลี โดยได้อธิบายถึงการเข้าใจคำสำคัญเช่น ยทิวา, อุท, และอถวา รวมถึงการใช้ในเชิงตัวอย่างในการตัดสินใจที่ยังไม่แน่ชัดในบริบทที่แตกต่างกัน เช่น ข้